Uczestniczę w wielu projektach naukowych. Oczywiście moja rola jest różna w zależności od projektu. W niektórych jestem pomysłodawcą i tzw. głównym badaczem (principal investigator), a w innych, zainicjowanych przez koleżanki/kolegów – lokalnym koordynatorem i badaczem.
W niedawno opublikowanym artykule prof. Tim Joda wraz ze współautorami zarysowali trendy oraz przyszłe kierunki rozwoju szeroko rozumianej cyfrowej stomatologii. Wśród pięciu najważniejszych innowacji wymienili m.in. zastosowanie poszerzonej i wirtualnej rzeczywistości (AR/VR), użycie metod sztucznej inteligencji oraz telemedycynę:
„[…]innovations of this new digital era, with potential to decisively influence the direction of dental research: (1) rapid prototyping (RP), (2) augmented and virtual reality (AR/VR), (3) artificial intelligence (AI) and machine learning (ML), (4) personalized (dental) medicine, and (5) tele-healthcare”.
Po przeczytaniu artykułu (wydanego w 2020 r.) z przyjemnością skonstatowałem, że tymi trzema tematami zajmuję się już od jakiegoś czasu.
A zatem wyliczmy:
- Mixed Reality supporting Advanced Medical Education – a new method of teaching medical skills – ten międzynarodowy projekt (Polska, Holandia, Czechy i Włochy) zainicjowany przez dr Klaudię Proniewską, bioinżyniera z UJ, zdobył niedawno grant z UE na ponad 500 tys. euro. Jestem jednym z badaczy, odpowiedzialnym za część projektu.
- Zastosowanie metod uczenia maszynowego (sztucznej inteligencji) do predykcji sposobu wzrostu twarzy – ten projekt jest wspólną inicjatywą prof. Jacka Mańdziuka z Politechniki Warszawskiej i moją. Zdobył grant w ramach programu BioTechMed 1. W projekcie uczestniczą także prof. Vaska Vandevska-Radunovich z Uniwersytetu w Oslo (Norwegia) oraz prof. Thomas Maal z 3D Lab (Radboud University Medical Centre, Holandia).
- Tele-ortodoncja – szerzej opisana w zakładce „Smileline” – to połączenie świata nauki ze światem praktyki, czyli komercyjne wdrożenie zasad telemedycyny.
Gdybym miał wyróżnić jeszcze jakiś typ projektów, które lubię, to z pewnością byłyby to badania kliniczne, z pacjentami i dla pacjentów. Wiedza zdobyta podczas takich badań pozwala na lepsze leczenie! Cóż piękniejszego, niż dowiadywać się rzeczy, które mogą być stosowane przez innych na całym świecie?
- Badanie 2 typów łuków retencyjnych – randomizowane badanie kliniczne – w tym wieloletnim projekcie badawczym, prowadzonym wspólnie z dr Ewą Węgrodzką oraz dr Katarzyną Kornatowską w mojej praktyce w Warszawie, chcemy poznać odpowiedź na pytanie, który typ łuku retencyjnego jest optymalny. Niebawem w „American Journal of Orthodontics” (to pod wieloma względami numer 1 na świecie wśród magazynów naukowych z zakresu ortodoncji) powinna się ukazać 1 nasza publikacja.
- 3D modeling of facial growth in humans – dzięki zastosowaniu aparatury do stereofotogrametrii 3D badamy, jak rośnie i zmienia się twarz. To fundamentalna sprawa dla każdego ortodonty, który leczy dzieci i młodzież z tzw. kostnymi postaciami wad zgryzu (innymi słowy – tymi cięższymi i trudniejszymi do leczenia). Mimo że nasze aparaty opierają się na zębach, to u wielu pacjentów chcemy wpłynąć na wielkość i/lub proporcje szczęki i żuchwy, co powinno przejawiać się zmianą rysów twarzy. Bez wiedzy o tym, jak nasza twarz rośnie, trudno przewidzieć skutki takiego leczenia. Projekt realizujemy wspólnie z moimi doktorantami – Petrą Kaminkovą oraz Peterem Direrem – z Uniwersytetu Palackiego w Ołomuńcu.
- Cleft in 3D – to projekt matka, zainicjowany przez prof. Anne Marie Kuijpers-Jagtman z Holandii. Ma wiele elementów składowych. Wraz z dr. Andrzejem Brudnickim z Instytutu Matki i Dziecka oceniamy np. skutki wczesnego przeszczepu kości do wyrostka zębodołowego w wadzie rozszczepowej.
- Czy leczenie dotylnej wady zgryzu o podłożu kostnym w czasie skoku pokwitaniowego poprawia efekt leczniczy? Prospektywne badanie kliniczne z użyciem obrazowania 3D i tzw. patient-centered outcomes – pandemia COVID-19 przesunęła to badanie o kilka miesięcy, ale wiele wskazuje na to, że zacznie się niebawem. Jedno z palących pytań w ortodoncji klinicznej brzmi: „Czy leczenie wad dotylnych (polegających na tym, że żuchwa, a zatem i bródka, są zbyt mało wypukłe – cofnięte) o podłożu kostnym we wzrostowym skoku pokwitaniowym daje lepsze efekty niż leczenie ich przed skokiem pokwitaniowym?”. Dotychczasowe badania z USA i Wielkiej Brytanii pokazały, że leczenie 8–10-latka(-ki) z taką wadą nie poprawia znacząco wielkości żuchwy. A co by się stało, gdybyśmy zaczęli leczenie później, w skoku pokwitaniowym? Właśnie tego chcemy się dowiedzieć! Badanie będziemy prowadzili wraz z zespołem lekarzy z Uniwersyteckiej Kliniki Stomatologicznej w Krakowie.
- Knowledge about vacuum-formed retainers – w tym badaniu epidemiologicznym (ankietowym), zainicjowanym przez prof. Vandevską-Radunovich z Uniwersytetu w Oslo, biorą udział również uniwersytety z Danii (Uniwersytet w Aarhus) oraz Czech (Uniwersytet Palackiego w Ołomuńcu). Chcemy poznać stan wiedzy ortodontów na temat tzw. płytek retencyjnych formowanych próżniowo. Na rozesłane ankiety odpowiedziało ok. 50–66% adresatów (ortodontów) z Norwegii, Danii, Czech i Słowacji. Polscy lekarze odpowiadali mniej chętnie – jedynie ok. 5% pytanych znalazło czas na wypełnienie ankiety.